Powstanie w Getcie Warszawskim

Powstanie Warszawskie

Gru 1 2020 - Gru 1 2020

Ulica Waliców

Date
  • Gru 1 2020 - Gru 1 2020

Location

Gdy w październiku 1940 roku nazistowscy okupanci zdecydowali o utworzeniu warszawskiego getta, ulica Waliców została przecięta murem. Numery parzyste znalazły się w obrębie getta, zaś nieparzyste – poza nim. Dziś kamienica pod numerem 14. to jedna z niewielu przedwojennych budowli zachowanych w tej części Warszawy. W latach 1940-1942 była położona niespełna 20 metrów od granicy dwóch światów.

Z zachowanych informacji wiemy, że w czasie wojny mieszkali tu m.in. Dawid Szulman, prawnik, członek Żydowskiego Związku Wojskowego, który wykonał wyrok na Izraelu Firsztem za kolaborację z Niemcami. Najbardziej znanym mieszkańcem kamienicy był Władysław Szlengel, poeta, autor piosenek, który w czasie okupacji występował w Domu Sierot Janusza Korczaka. W przeludnionej czynszowej kamienicy mieszkał też wówczas urodzony w Uszomirze fotograf, śpiewak, satyryk i dziennikarz Menachem Kipnis, który przez 16 lat występował jako tenor w chórze warszawskiej opery.

W czasie Powstania Warszawskiego ul. Waliców była terenem walk batalionu AK „Sowiński”. Sama kamienica stała się pierwszą linią frontu: jej pozbawiona okien ściana stała się barykadą.

adres

Mur Getta, ul. Waliców 14

ważne osoby

Władysław Szlengel, ppor. Romuald Podwysocki, ps. „Ostoja”

data wydarzenia

24 września 1944 – niemiecki atak na powstańcze pozycje na ul. Waliców.

los wojenny

Od 1940 metra przebiegała tu granica warszawskiego getta

los współczesny

Do 2004 budynek pełnił funkcje mieszkalne. Od 2018 roku jest wpisany do rejestru zabytków.

„24 września piechota niemiecka, wsparta dwoma czołgami, zaatakowała nasze pozycje przy ul. Waliców. Atak poprzedziła eksplozja ogromnej bomby, która zniszczyła elewację budynku przy ul. Waliców 14. Powstańcom udało się jednak odeprzeć atak.”
Jerzy Woźniak „Szpila”Batalion im. Sowińskiego

„Na Waliców 11 wybiliśmy wtedy dziurę na trzecim piętrze w szczycie i jeden chłopak rękę pokazał. Niemcy zaczęli strzelać. To i my zaczęliśmy strzelać i już była wojna! Przyszedł kapitan Hall, zebrał nas wszystkich, ogłosił kapitulację. Powiedział, że generał „Monter” ogłosił kapitulację. Ale nam trudno się było w międzyczasie z tym zgodzić. Dalej walczyliśmy.”
Eugeniusz Wojciechowski „Siwy”Zgrupowanie „Waligóra”, Batalion im. Sowińskiego

Kolekcja pamięci

Budynek

a

Tue ‒ Thu: 09am ‒ 07pm
Fri ‒ Mon: 09am ‒ 05pm

Adults: $25
Children & Students free

673 12 Constitution Lane Massillon
781-562-9355, 781-727-6090