Hozjusza 2

Warszawski kościół św. Stanisława Kostki na Żoliborzu mieszkańcy kojarzą przede wszystkim z najnowszą historią. To tu od października 1980 roku co miesiąc odbywały się msze za ojczyznę, odprawiane m.in. przez księdza Jerzego Popiełuszkę. Liturgie szybko przybrały postać patriotycznych i antykomunistycznych manifestacji. Ściągały tysiące wiernych, nie tylko z Warszawy. Tutaj w 1981 roku poświęcono sztandar NSZZ „Solidarność” Huty Warszawa, a w 1983 roku odbył się pogrzeb skatowanego przez milicję maturzysty Grzegorza Przemyka. 3 listopada 1984 w kościele św. Stanisława Kostki tłumy pożegnały podczas uroczystości pogrzebowych księdza Jerzego Popiełuszkę.

Prace nad budową świątyni rozpoczęły się w 1930 roku. Autorem projektu był Łukasz Wolski. We wrześniu 1939 roku, podczas obrony Warszawy, świeżo wybudowany kościół został uszkodzony przez pociski artyleryjskie i bomby lotnicze.

Podczas Powstania Warszawskiego w kościele – podobnie jak w wielu innych świątyniach – zorganizowano szpital polowy. Z relacji dowódcy żandarmerii, ppor. Henryka Rosika „Grzymały”, w pewnym okresie podziemia kościoła św. Stanisława Kostki zapełniło blisko 600 osób. Odbywały się tu również zaprzysiężenia żołnierzy.

W pewnym momencie kościół spełniał ważną funkcję strategiczną – powstańcy magazynowali tutaj broń. Między innymi z tego powodu szybko stał się miejscem zawziętych walk, w wyniku których ucierpiała konstrukcja budowli. Najbardziej zrujnowana została fasada kościoła.

Jeszcze w latach czterdziestych przystąpiono do remontu świątyni. Jednym z pierwszych przedsięwzięć było usuwanie uszkodzeń powstałych podczas okupacji, w tym dziur po kulach powstałych w wyniku ostrzeliwań. To dlatego dziś zachowały się one jedynie na ogrodzeniu świątyni.

W samym kościele i jego otoczeniu znajdziemy jednak wiele pamiątek po walkach, jakie toczyły się tu w sierpniu 1944 roku i osobach, które brały w nich udział. W samej świątyni odnajdziemy liczne tablice wotywne poświęcone żołnierzom i dowódcom powstania, na zewnętrznej ścianie kościoła znajduje się ściana pamięci narodowej z tablicami upamiętniającymi martyrologię Polaków. Na jej tle ustawiony jest pomnik poświęcony najmłodszym żołnierzom powstania warszawskiego. Rzeźba ukazująca dwóch, wspierających się chłopców w żołnierskich mundurach to praca uczestniczki Powstania Warszawskiego – rzeźbiarki Jadwigi Zboińskiej-Załuskiej ps. „Jadźka”.